همه داروهای آنتی سایکوز خطر ابتلا به دیابت و کلسترول را افزایش نمی دهند، بعضی از آنها تاثیر محافظتی دارند

18 دسامبر 2019 - برای میلیون ها نفر در سراسر جهان هر ساله داروهای آنتی سایکوتیک[1] یا ضد روان پریشی تجویز می شود. در حالی که این داروها در درمان علائم اسکیزوفرنی مؤثر هستند، اما می توانند عوارض جانبی قابل توجهی را نیز بهمراه داشته باشند از جمله باعث افزایش وزن، دیابت و افزایش کلسترول می شوند، این عوارض همگی از عوامل خطر بیماری قلبی عروقی هستند که بزرگترین قاتل افراد مبتلا به اسکیزوفرنی می باشد.

با این حال، مطالعه ی اخیر نشان داد که همه داروهای ضد روان پریشی به یک میزان باعث ایجاد عوارض جانبی مرتبط با دیابت و بیماریهای قلبی عروقی نمی شوند. در واقع، برخی از داروهای ضد روان پریشی ممکن است سطح قند و کلسترول خون را بهبود بخشند.

در بازنگری اخیر محققان داده های 100 کارآزمایی کنترل شده ی تصادفی (استاندارد طلایی برای تحقیقات پزشکی) را جمع آوری کردند. در این مطالعات تاثیر داروهای ضد روان پریشی بر درمان کوتاه مدت اسکیزوفرنی (به طور متوسط ​​ شش هفته) بررسی شده بود. در بازنگری اخیر، محققان میزان عوارض متابولیکی این داروها و ارتباط آن با تغییرات علائم اسکیزوفرنی را مورد بررسی قرار دادند. عوارض جانبی مورد بررسی شامل افزایش وزن و شاخص توده بدنی و افزایش سطح قند خون، کلسترول و سایر چربی های خون بودند. در این تحقیق، پژوهشگران به مقایسه ی 18 داروی ضد روان پریشی در 100 کارآزمایی شامل 25000 نفر پرداختند.

نتایج این آنالیز نشان داد که داروهای ضد روان پریشی تاثیرات متفاوتی بر وزن بدن و میزان قند، کلسترول و سایر چربی های خون دارند. دو داروی ضد روان پریشی به طور خاص (کلوزاپین و اولانزاپین) با افزایش وزن بدن، گلوکز و کلسترول ارتباطی قوی دارند.

این داروها با بدترین عوارض جانبی، تنها در طی چند هفته، تغییرات متابولیکی را سبب می شوند که سبب افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی تا 76٪ می گردد. در مقابل، مصرف برخی از داروهای ضد روان پریشی، مانند لورازیدون و کاریپرازین، با بهبود سطح قند و کلسترول خون همراه بودند.

محققان همچنین، ویژگیهایی از بیماران را بررسی کردند که ممکن است سطح بالایی از این عوارض متابولیکی را پیش بینی کند. آنها دریافتند که مردان پیر و غیر سفید پوست هنگام مصرف داروهای ضد روان پریشی در معرض خطر بمراتب بیشتری برای عوارض جانبی متابولیکی قرار دارند.

محققان همچنین نشان دادند که اثرات جانبی متابولیکی ناشی از داروهای آنتی سایکوتیک با بهبود علائم اسکیزوفرنی مرتبط هستند. هرچه وزن و سطح کلسترول افراد بیشتر شود، بهبود علائم افزایش می یابد. این نتیجه، توضیحی برای این امر است که انتقال دهنده های عصبی که واسطه ی عوارض جانبی متابولیکی هستند، همچنین ممکن است در بهبود علائم نقش داشته باشند.

افراد مبتلا به اسکیزوفرنی تا 20 سال زودتر از عموم مردم می میرند، مرگ این افراد بیشتر در اثر سکته های قلبی و مغزی است. از داروهای ضد روان پریشی به طور گسترده ای در سطح جهان استفاده می شود که برخی به وضوح در افزایش خطر بیماری های قلبی عروقی نقش دارند. بنابراین درک عوارض جانبی و تفاوت این عوارض با داروهای مختلف و در افراد مختلف بسیار مهم است.

این اولین باری است که در تحقیقات داروهای ضد روان پریشی، عوارض جانبی متابولیکی آنها با یکدیگر مقایسه شده است و محققان سعی کرده اند افرادی را که ممکن است بیشتر در معرض خطر ابتلا به این عوارض باشند، شناسایی کنند. این که اثرات جانبی بین درمانها تفاوت معنی داری دارند، می تواند به انتخاب داروهای ضد روان پریشی، به ویژه برای گروههایی که در معرض خطر هستند، کمک کند.

محققان معتقدند که نتایج این مطالعه باید در دستورالعملهای درمانی منعکس شود تا پزشکان بتوانند بهترین دارو را برای بیماران خود انتخاب کنند. انتخاب دارو باید پس از ارزیابی فواید این نوع درمان در کاهش علایم، در مقابل خطرات متابولیکی و سایر عوارض جانبی آن صورت گیرد.

منبع:

https://medicalxpress.com/news/2019-12-antipsychotics-diabetes-cholesterolsome.html